TPS Kripto Nedir?
TPS (Transactions Per Second), bir blockchain ağının saniyede gerçekleştirebildiği işlem sayısını ifade eder. Kripto para ekosisteminde ölçeklenebilirlik ve ağ performansını değerlendirmek için kullanılan kritik bir metriktir. Örneğin, Bitcoin’in TPS değeri 7 civarındayken, Ethereum’un TPS’si 15-30 arasında değişir. Yüksek TPS değerine sahip blockchainler (ör. Solana: 65.000 TPS) daha hızlı ve düşük maliyetli işlemler sunar.
Kripto Paralarda TPS Neden Önemli?
- Kullanıcı Deneyimi: Yüksek TPS, bekleme sürelerini azaltır.
- Ağ Yoğunluğu: Düşük TPS’li ağlar, yüksek talep dönemlerinde tıkanabilir (ör. Bitcoin’de 400.000 bekleyen işlem).
- Maliyetler: Düşük TPS, işlem ücretlerinin artmasına neden olur (Ethereum’da ortalama ücret 2021’de 70$’a ulaştı).
TPS Nasıl Hesaplanır?
TPS = (Blok Başına İşlem Sayısı) / (Blok Üretim Süresi)
Örnek Hesaplama:
- Bitcoin: 1 MB blok boyutu ≈ 2.500 işlem, 10 dakika (600 saniye) → 2.500/600 ≈ 4.17 TPS
- Solana: 20.000 işlem/blok, 0.4 saniye → 50.000 TPS
TPS’i Etkileyen Faktörler
- Konsensüs Mekanizması: PoW (Yavaş) vs PoS (Hızlı)
- Blok Boyutu: Bitcoin Cash 32 MB bloklarla 60 TPS sağlar
- Ağ Katmanları: Lightning Network (Bitcoin) ve Plasma (Ethereum) çözümleri
Popüler Kripto Paralarda TPS Karşılaştırması
| Proje | TPS | Konsensüs |
|---|---|---|
| Visa | 24.000 | Merkezi |
| Solana | 65.000 | PoH |
| Ripple (XRP) | 1.500 | RPCA |
| Cardano | 250 | Ouroboros |
SSS: TPS Hakkında Sık Sorulan Sorular
Soru: Yüksek TPS güvenliği etkiler mi?
Cevap: Bazı durumlarda merkezileşme riski doğurabilir. Hedera Hashgraph 10.000 TPS ile enterprise-grade güvenlik sunar.
Soru: TPS artışı için hangi teknolojiler kullanılıyor?
Cevap:
- Sharding (Ethereum 2.0: 100.000 TPS hedefi)
- Layer-2 Çözümler (Polygon: Ethereum’u 7.000 TPS’ye çıkarır)
Soru: En yüksek TPS’ye sahip kripto hangisi?
Cevap: 2023 verilerine göre Solana (65.000 TPS) ve Fantom (25.000 TPS) öne çıkıyor.
